Chalcedon trzeci kamień......

Chalcedon – pospolity, szeroko rozpowszechniony minerał, odmiana skrytokrystalicznej, kwarcowej krzemionki (SiO₂) o włóknistej strukturze. Nazwa pochodzi od miasta Chalcedon – położonego nad Bosforem w Azji Mniejszej i dotyczy właściwie tylko mlecznych lub opalizujących okazów. Tworzy wiele barwnych odmian o zastosowaniu gemmologicznym.

Już niewielki wzrost temperatury lub dłużej działające promienie słoneczne mogą spowodować u niektórych odmian zmianę ich barwy z żółtej lub brązowej na czerwoną lub pomarańczową. Przeważnie występuje w formie nerkowatej, groniastej, skorupowej lub naciekowej (stalaktyty). Często tworzy żyły, geody, a niekiedy konkrecje. Jest przeświecający, czasami przezroczysty. Stanowi składnik wielu skał, np.: chalcedonitów, jaspisów, lidytów, krzemieni. Niekiedy wykazuje iryzację o charakterze opalescencji. Często zawiera wrostki różnych minerałów, które zmieniają jego barwę, np.: miki, chloryty, hematyt, goethyt (getyt), chryzokola, minerały ilaste.

Skład chemiczny dwutlenek krzemu (SiO2) Twardość w skali Mohsa 6,5-7 Przełam nierówny, muszlowy Łupliwość brak Pokrój kryształu płytkowe, sferoidalne, Układ krystalograficzny trygonalny Gęstość minerału 2,6 g/cm³ Właściwości optyczne Barwa bezbarwny lub różnokolorowe zabarwienia (szary, sinoniebieski, żółtawy, brunatny) – tworzy wiele różnobarwnych odmian, noszących inne nazwy gemmologiczne lub handlowe Połysk woskowy, tłusty

Odmiany chalcedonu

• agat, agat mszysty, chryzopraz, praz, heliotrop, karneol, onyks, sard, sardonyks, plazma, damsonit, Chalcedon żółty, chalcedon mleczny, chalcedon niebieski, krwawnik

Występuje w skałach wulkanicznych – melafirach, bazaltach, ryolitach, andezytach, dacytach. Stanowi produkt wietrzenia serpentynitów, niekiedy powstaje w wyniku przekrystalizowania opalu.

Miejsca występowania: Urugwaj, Brazylia – Rio Grande do Sul, Urugwaj. Indie – Wyżyna Dekan, Bombaj, Arabia Saudyjska, Jemen, Rosja – Kaukaz, Ural, Zabajkale, Sachalin, Kamczatka, Kazachstan, Mongolia, Kanada – Nowa Szkocja, Ontario, USA – Floryda, Oregon, Arizona, Kolorado, Idaho, RPA, Botswana , Słowacja, Islandia, Niemcy, Rumunia.

Polska - okolice Szklar (chryzopraz), Złotoryi i Lwówka (agat), Wałbrzycha (karneol).

Zastosowanie chalcedonu:

· już 8000 lat temu wyrabiano z niego narzędzia (znany z wykopalisk archeologicznych).

· w starożytności wykonywano z niego pieczęcie, portrety (kamee).

· obecnie jest stosowany do produkcji wyrobów jubilerskich

· mechanice precyzyjnej.

· atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski oraz ozdobny

· kamień okładzinowy

· surowiec do wyrobu agatowych moździerzy oraz kul do młynów kulowych

Bibliografia:

· Walter Szumann: Kamienie szlachetne i ozdobne. Warszawa: Alma-Press, 2004. ISBN 83-7020-324-8.

· Nikodem Sobczak: Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: "Alfa", 1986. ISBN 83-7001-030-X.

· Rupert Hochleitner: Minerały i kryształy. Warszawa: Muza S.A., 1994. ISBN 83-7079-281-2.

· Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck–Fornefeld: Minerały. Warszawa: Bertelsmann Media, 1996. ISBN 83-7129-194-9.

· Minerały i kamienie szlachetne. Kraków: Horyzont, 2002, seria: Podręczny Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7311-317-7.

· Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup.. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.

· Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

· Cally Hall: Klejnoty : kamienie szlachetne i ozdobne. Warszawa: Wiedza i Życie, 1996. ISBN 83-86805-02-1.

· Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.

· Jaroslav Bauer: Skały i minerały : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Multico, 1997. ISBN 83-7073-050-7.

· http://gr.introne.com/galerie/mineralyswiata1/galeriaminswiat1.htm

· http://srebrnykot.blox.pl/tagi_b/24546/chalcedon.html

· http://www.redbor.pl/mineraly/0_tlenki.htm

· http://www.naturephoto-cz.eu/chalcedon-picture-2448.html

· http://www.piranhicaart.website.pl/mineraly.htm

· http://pl.wikipedia.org/wiki/Chalcedon_%28minera%C5%82%29